Là trong số những huyện miền núi còn nhiều trở ngại của tỉnh Quảng Ninh, tía Chẽ chắc rằng là trong những địa bàn không nhiều được nhắc tới trên bản đồ du lịch. Chũm nhưng, nếu bao gồm dịp mang đến đây, ngoài chiêm ngưỡng và ngắm nhìn vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ đặc thù của 1 huyện vùng cao, duy nhất định du khách đừng bỏ dở cơ hội được hưởng thụ món xôi ngũ sắc …
 |
| Những nghệ nhân huyện bố Chẽ đang chế tao món xôi ngũ sắc. Bạn đang xem: Cách làm xôi màu xanh từ lá gừng |
Là một người làm gỗ có kinh nghiệm tay nghề nấu xôi hàng trăm năm, bà Ngô Thị Thuận, người dân tộc Tày (thị trấn ba Chẽ, huyện tía Chẽ) cùng rất những phụ nữ trong thôn năm nào thì cũng đồ hàng trăm kg xôi ngũ sắc nhằm tham gia tranh tài với hầu như thôn khác.
Trong các năm, xôi ngũ dung nhan của buôn bản bà Thuận gần như giành thắng lợi vì mùi vị thơm ngon, phân tử gạo dẻo, thơm vị của các loại lá mà không bị nồng, màu sắc quyện đều, tươi tắn. Bà Thuận share việc nấu nướng xôi ngũ sắc thực ra cũng tương đối đơn giản, các vật liệu có sẵn vào tự nhiên, và phải thêm một ít tỉ mỉ là vẫn nấu được một nồi xôi ngon.
Đầu tiên là đề xuất chọn gạo. Gạo tốt nhất có thể để nấu bếp xôi ngũ sắc đẹp là gạo nếp nương. Nếu không có cũng có thể thay thay bằng các loại gạo nếp khác cơ mà hương vị sẽ ảnh hưởng giảm đi không nhiều nhiều.
 |
| Nhuộm gạo nếp từ bỏ "phẩm màu" thiên nhiên. |
Sở dĩ được hotline là xôi ngũ sắc đẹp là vì màu trắng của gạo nếp thông thường, đồng bào dân tộc ở chỗ này đã nhuộm gạo đựng đồ xôi cùng với 5 màu cơ bạn dạng là tím, đỏ, xanh, vàng, trắng (hoặc đen). Để chế tạo ra màu cho xôi, bà nhỏ sử dụng những loại lá cùng củ cây từ bỏ nhiên rất có thể dễ dàng tìm được trong vườn.
Màu đỏ cùng tím được mang từ lá cơm trắng lông. Lá này được lấy giã nhỏ, hoà cùng với nước hâm nóng rồi rước nước nhằm ngâm gạo. Sau 1 đêm, vớt gạo ra cho vô chõ đồ dùng chín, cơm trắng xôi vẫn có red color hoặc tím khôn cùng đẹp. Để xôi gồm màu vàng, tín đồ nghệ nhân chọn nghệ tươi được ép nhỏ, hòa rước nước cốt rồi trộn mọi với gạo đang ngâm kỹ, tiếp nối vò lại bởi nước cho sút mùi hăng của nghệ rồi vật chín. Cơm trắng nếp nghệ thường sẽ có vị hơi đắng nhưng tốt nhất cho phụ nữ mới sinh bởi bà bé cho rằng thiếu phụ vừa sinh con, ăn uống cơm nếp nghệ đang mau khoẻ và tránh được hậu sản.
Lá gừng hoặc lá nếp là nguyên liệu để tạo greed color cho xôi. Các bà, những chị chỉ việc lấy một vắt lá gừng tươi, giã nhỏ vắt lấy nước cốt. Khi thiết bị gần chín xôi, họ cho nước cốt lá gừng vào trộn đều, bịt vung kín đáo đồ tiếp với chừng 1/2 tiếng sau, xôi chín có màu xanh da trời lá cây, thơm dậy mùi gừng siêu ngon. Phương pháp làm này tương tự như nếu bà con sửa chữa thay thế bằng lá nếp.
Xôi ngũ sắc truyền thống còn có một màu sắc nữa là màu đen, có tác dụng từ lá thau, tuy vậy vào lúc tết cổ truyền của dân tộc bà nhỏ đồng bào không thực hiện màu đen, nạm vào đó là white color tinh khiết của gạo.
 |
| Xôi ngũ nhan sắc thành phẩm. |
Không chỉ thu hút thực khách bằng 5 thứ màu của từ bỏ nhiên, xôi ngũ sắc còn thu hút vị giác bởi hạt cơm nếp khủng ngậy, óng ả, hạt xôi không thực sự nát tốt quá khô nhưng vẫn có sự kết dán đều. Nếu và đúng là nếp nương, thực không giống sẽ cảm nhận được vị thơm dịu đặc trưng của lúa nếp.
Xôi ngũ sắc hay được đồng bào vùng cao làm vào những dịp lễ, tết, hầu hết ngày đặc biệt quan trọng để cúng bái thánh sư hoặc để tiếp đãi hầu hết vị khách quý đến chơi nhà của gia đình.
Ngoài ba Chẽ, bạn có thể tìm thấy món xôi ngũ sắc đẹp này ở một số huyện miền núi của quảng ninh như Bình Liêu, Hải Hà, Đầm Hà… phụ thuộc vào quan niệm của từng dân tộc, mỗi vùng mà các màu sắc này thay mặt đại diện cho những yếu tố khác nhau, nhưng mà tựu bình thường lại, chúng tượng trưng mang lại ngũ hành: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Bạn ta ý niệm rằng sự sống thọ của 5 hóa học này tạo nên sự sự tươi xuất sắc của Thiên - Địa – Nhân, cũng là biểu hiện ước mơ của fan dân 1 năm mưa thuận gió hòa, cuộc sống ngàn đời nóng no.
Học theo cách chế vươn lên là của đồng bào dân tộc, bây giờ, các bà, những cô nội trợ vùng thị thành, hay tại các nhà hàng quán ăn lớn ở những nơi đã và đang đưa món xôi ngũ sắc vào thực đơn. Xôi ngũ sắc cũng sẽ được "biến hóa" khi bao gồm thêm lớp đỗ ngơi nghỉ giữa, được nấu ăn với nước dừa, ăn lẫn với ruốc, hay phi khô... Tuy nhiên, cứng cáp chắn, khi được trải nghiệm món xôi ngũ sắc đẹp "nguyên bản" từ đôi tay của hầu như nghệ nhân tía Chẽ, các bạn sẽ cảm cảm nhận sự khác biệt trong màu sắc, hương vị và cả nhân tố văn hóa, truyền thống cuội nguồn của món nạp năng lượng này.